Σε έναν τόπο δυσπρόσιτο, μια περιοχή ιστορικής σημασίας μιας και επί Τουρκοκρατίας, εκατοντάδες Τούρκοι είχαν μαζευτεί για να κυκλώσουν τα Ανώγεια και τους γύρω τόπους, δεκάδες νεαροί ο παπάς των Ανωγείων και μεγαλύτεροι σε ηλικία ντόπιοι επαναλήφθηκαν μαζωμένοι, όπως λέγεται στην τοπική διάλεκτο, για να τιμήσουν την ιστορία τους, τους προγόνους τους να κουβεντιάσουν τις παρακαταθήκες και να τραγουδήσουν ριζίτικα τραγούδια, κερνώντας κρασί τα συναισθήματα τους, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πατήρ Ανδρέας Κεφαλογιάννης, που πρωτοστάτησε στη σύναξη.
Η συγκεκριμένη μυσταγωγία αιώνων, αποτελεί μία υπόσχεση των νέων στους προγόνους τους, στέλνοντας παράλληλα το μήνυμα της ελευθερίας της δημοκρατίας και της ανάγκης αξιοπρέπειας των ανθρώπων, κυρίως εκείνων που έχουν αποφασίσει να παραμείνουν σε δύσκολους τόπους όπως ο Μυλοπόταμος, εκεί στα Ψηλά του Ψηλορείτη στο Ρέθυμνο, στα Ανώγεια της Ιστορίας και των Γραμμάτων, για να υπερασπιστούν την παράδοση, την ταυτότητα και τη μη ερήμωση των χωριών τους.
«Όταν έρθει η ώρα να γεμίσουμε με κρασί τα ποτήρια μας, το πρώτο κέρασμα ρίχνεται στη φωτιά, ρίχνοντας μέσα της κρασί» μας εξιστορεί ο π. Ανδρέας Κεφαλογιάννης «και τούτο σημαίνει πως τηρούμε το έθιμο της μνήμης μέσα από την οποία μπορεί η ελευθερία και ζει στο σήμερα, ξεδιψά στο αύριο».
«Τραγούδια ριζίτικα τραγουδήσαμε, καθισμένοι πάνω στις πλάκες και στις πέτρες του Μιτάτου, μιας κι η ιστορία, η παράδοση θέλει, όλους τους τίμιους αγώνες, τους ταπεινούς και ιερούς, οι πρόγονοί μας να τους έχουν ξεκινήσει παρέα με θεό, μέσα στη φύση, ανταμώνοντας ήλιο και φεγγάρι χωρίς φόβο στο να τα κοιτάξουνε στα μάτια. Είναι κάλεσμα προς όλους να συμμετέχουν σε αυτούς τους μυστικούς δείπνους της μνήμης και της ιστορίας, κυρίως οι νέοι μας που διψάνε για το καλό το άριστο, το πρέπον» ανέφερε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, τονίζοντας παράλληλα πως σήμερα στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, οφείλουμε όλοι μας να αντιληφθούμε πως η κατάσταση αυτή που βιώνει ο Έλληνας είναι μία κατάσταση ανελευθερίας και έχει υποχρέωση να μην λυγίσει, να κρατήσουμε όλοι μας την αξιοπρέπειά μας και να εμπιστευτούμε εκείνους που αγωνίζονται με ισχυρή θέληση ενάντια σε καθετί που είναι ικανό να μας κάνει να χάσουμε την ταυτότητα μας.
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο π. Ανδρέας Κεφαλογιάννης, «η επόμενη σύναξη σε Μιτάτο του Ψηλορείτη θα ανακοινωθεί μέσω του επίσημου φορέα ειδήσεων της χώρας, καλώντας κάθε ελεύθερη ψυχή κάθε ελεύθερο άνθρωπο να βρεθεί στο Μυστικό Σχολείο του Ψηλορείτη της μνήμης και της ιστορίας».
Κατά τη διάρκεια της άνοιξης και των καλοκαιρινών μηνών, οι μαζώξεις αυτές λαμβάνουν χώρα σε διαφορετικά Μιτάτα του Ψηλορείτη, θέλοντας παράλληλα οι συμμετέχοντες να τιμήσουν όλους εκείνους τους βοσκούς, τους κτηνοτρόφους του ορεινού όγκου, οι οποίοι έχτισαν τις «πέτρινες φωλιές τους» για να προφυλαχθούν, αυτοί και τα ζωντανά τους, από τους κακούς καιρούς και τους κατά καιρούς εχθρούς.